Bakı Azərbaycan:

Azərbaycan caz tarixinin 1930-cu illərdə başladığı ümumiyyətlə qəbul edilir, lakin çox keçmədən, fotoşəkillər, 1920-ci illərdə Bakıda oynayan Mixail Rolnikin rəhbərlik etdiyi Dixieland qrupunun işığına çıxdı. Bu fotoşəkillər qrupun lideri nəvəsi, hazırda İsraildə yaşayan Alexander Rolnikin xüsusi kolleksiyasında saxlanılır. Əslində bu qrup Bakıdakı caz həyatına təsirli bir təsir göstərmədi, çünki musiqiçilərin çoxu SSRİ-dən İran yolu ilə mühacirət etdilər.

Beləliklə, əslində cazımızın tarixi bir az sonra başladı: 1930-cu illərdə Tofiq Quliyev Moskvada Alexander Tsfasman orkestri ilə işləyən səhnəyə çıxdı. Bu təcrübə elə idi ki, onilliyin sonlarında Azərbaycanın başqa bir aparıcı işığı olan Maestro Niyazi ilə birlikdə Azərbaycan cazının və həqiqətən də onun caz məktəbinin əsaslarını yaratmaq üçün bir caz orkestri yaratdı. Tofiq Quliyevin orkestri 1940-cı illərdə bu caz məktəbinin başqa bir ulduzu, saksafonçu Pərviz Rüstəmbəyovu meydana gətirdi. 1944-cü ildə, o, son Bakıdakı qastrol səfərlərindən birində Eddie Rozner tərəfindən fərq edildi və orkestrinə dəvət edildi. Yalnız iki il Moskvada olduqdan sonra Bakıda tanıdığı “Piro” qayıtmalı oldu. Səbəbi onun amerikalılarla təması: Pironun oyunlarına heyran qalaraq onu ABŞ-a dəvət etmişdilər. Pərviz filmə başlamazdan əvvəl Azərbaycan kinosunda oynayan bir caz orkestri təşkil etdiyi Bakıya qayıtmalı idi. Ancaq uğur qazanmaq üçün uğursuz oldu: 1949-cu ildə “qərbə ibadət etdiyi” üçün işindən qovuldu. Elə həmin ilin mayında “antisovet və Amerikayönlü bir şəxsiyyət” olaraq həbs olundu; 1949-cu ilin dekabrına kimi öldü ...

O illərdə caz Bakıda çox populyar idi; bir dəfə saksafonçu, daha sonra diplomat (indi Moskvada yaşayan) Altay Musayevin arxivində Azərbaycan Dövlət Universitetinin caz orkestrinin fotoları var! Əslində bu vəhy mənə bir qədər təəccübləndi; Müharibədən sonrakı o çətin illərdə caz qrupunun mənim alma anamda fəaliyyət göstərə biləcəyini gözləmirdim ...

Ümumiyyətlə, caz Bakıda xüsusi bir yer tuturdu: bir qayda olaraq bakılılar filmin başlamazdan çox əvvəl bir kinoteatra gələrdilər, sadəcə öz favorit musiqiçilərini eşitmək üçün. O günlərdə Bakı cazmenləri bütün şəhərdə məşhur idilər və populyarlıqları kino ulduzları ilə rəqabət edirdi: niyə? Çox sadədir. Başqa bir yerdə tapıla bilməyən bir caz azadlığı var. Bu musiqiçilərin peşəkarlığı ən yüksək səviyyədə idi: keçən ilin sentyabrında Anatoliy Kroll Bakıda kvarteti ilə oynadı və 1959-cu ildə Bakıdakı turunun musiqi karyerası üçün həlledici olduğunu söylədi, “caza olan zövqünü elə burada qazandı. ”.

İyirmi il ərzində yığılmış enerji 1960-cı illərdə olduğundan daha çox təsir bağışlaya bilməzdi. Nə demək istədiyimi göstərmək üçün yalnız bir neçə ad sadalamalıyam. 1960-cı illər Vaqif Mustafa-zadə, Rafiq Babayev kimi musiqiçilərin və məşhur “Qaya” vokal kvartetinin yaradıcılıq partlayışının şahidi oldu. Əfsanəvi Vaqifin Tofiq Əhmədovun orkestri ilə başladığını, bəstəkar kimi karyerasını davam etdirməyə gedən Quliyevi əvəzləyən Əhmədov olduğunu söylədik. Tofiq Quliyevin mahnıları, yeri gəlmişkən, caz musiqiçilərinin şərhi üçün zəngin bir material təmin etdi: Azərbaycan cazmenləri onları nəsillər boyu çaldılar. Vaqif Mustafa-zadə, Rafiq Babayaev və Dövlət Tele-radio Orkestri bunların hamısını oynadılar və müasirlərimiz Salman Qəmbərov və Emil İbrahim bunu etməyə davam edirlər.

1967-ci il Azərbaycan cazı üçün əlamətdar bir il oldu. Həm Vaqif Mustafa-zadə, həm də Rafiq Babayev həmin il Tallində təşkil olunan caz festivalında oynadılar. Festivalın fəxri qonaqları arasında Willis Conover-in (“Amerikanın Səsi” ndə caz aparıcısı olduğunu) qeyd etməliyəm. Festivalda əfsanəvi saksafon ifaçısı Çarlz Lloyd da öz kvarteti ilə (içərisində Keith Jarrett və Jack DeJohnette) iştirak edirdi. Şərq çox incə bir şeydir: cazı həqiqətən yüksək qiymətləndirənlər üçün bakılıların ifa etdiyi musiqinin şərq boyası ilə sürpriz oldu, o illərdə şərq və qərb musiqi mədəniyyətləri arasında əlaqələrin qurulmasında ilk təcrübələrin şahidi oldular; cazda bunlar əlaqələr ilk dəfə 1967-ci ildə Vaqif və Rafiq Babayevin oynadığı Tallinndə eşidildi, yeni musiqi ifadələri axtarmağın avanqardı idi.

Azərbaycanın hüdudlarından kənarda, “Azərbaycan cazı” (Azərbaycan caz məktəbi bu şəkildə tanınır) dedikdə, bir çox insan üçün Azərbaycanın görkəmli pianoçusu Vaqif Mustafa-zadənin adı yada düşür. Bu böyük bir sürpriz deyil; Vaqif həqiqətən cazın dahisi idi. Yuxarıda göstərilən adlardan başqa digər istedadlı musiqiçilər də var idi. Bunların arasında 1960-cı illərin sonunda ABŞ-a mühacirət edən saksafonçu Vladimir Sermakaşevin adını qeyd etmək vacibdir. Göz şahidləri mənə Sermakaşev və Gerry Mulligan arasında Moskvada, “Molodozhnoye” (“Gənclik”) kafesində baş verən mürəbb seansları barədə danışdılar. Digər adlar rus caz həvəskarları tərəfindən yaxşı tanınırdı. Pianoçu Vaqif Sadıxov və zurnaçı Viktor (Arzu) Hüseynov Moskvada yaşayır və çalışır, Kroll’s orkestri Lətif Qocayev və Qabil Zeynalov kimi musiqiçilərə bir başlanğıc verdi. Vaqif Mustafa-zadə ... keçmiş SSRİ-nin ən məşhur caz musiqiçilərindən biridir; demək olar ki, bütün caz meraklılarının tanıdığı bir musiqiçi. İstənilən üslubda oynaya bilərdi, amma həmişə öz musiqisini özü istehsal edirdi. Vaxtından əvvəl ölümündən on illər əvvəl Vaqif keçmiş SSRİ-də ən çox tələb olunan caz musiqiçisi idi; “Melodiya” studiyaları üçün rekord sayda albom istehsal etdi ... altı albom və bir cüt albom çıxardı. 1979-cu ildə, ölümündən bir müddət əvvəl “Əzizəni gözləyirəm” adlı əsəri Monakoda keçirilən Bütün Dünya Caz Musiqi Yarışmasında birinci yeri tutdu. Vaqif haqqında sonsuzca yaza bilərdik, aurası o qədər güclü idi. Filarmoniyadakı müntəzəm konsertlərindəki atmosferi heç vaxt unutmayacağam. Zal daim dolu idi və iştirak edənlərin hamısının şəxsi dost olduqları hissi var idi. Heç vaxt unutmayacağam ki, hər əsərdən sonra tamaşaçılara tərəddüdlü, günahkar bir təbəssümlə baxacaqdı ... Əsəri heç vaxt unutmayacağam, “Mənsiz” Vaqif əllərini klaviaturanın üstünə qaldırdı, parçanı elan etdi və səhnədən ayrıldı. .. Dəfn mərasimində yaşlı, ağ saçlı bakılılar utanmadan açıq şəkildə ağladılar ... Ölümündən bir il sonra hər dəfə tramvay avtobusunda Filarmoniyanın yanından keçəndə gözlərim “Jazz” reklam posteri axtarırdı. Musiqi Gecəsi ... Vaqif Mustafa-zadə ”. Bir neçə il sonra Melodiya studiyası Nils Pedersen və Joe Pass ilə Oscar Peterson'un "Paris Konseri" albomunu çıxardı və "Black Orpheus" trasında Vaqifdən bəzi sitatlar var idi. Sadəcə şirin kədər xatirələrini yaşayırsan ...


“Əzizəni gözləyirəm” ... Vaqif, Tbilisidə bir caz festivalında on yaşındakı qızını səhnəyə götürsə də, qızının dünya caz səhnəsində ilk çıxışını görə bilmədi. Əzizə atasının yolunu davam etdirdi, genləri, genləri və atasının vətəninin atmosferi inkar edilə bilməzdi. Onsuz da 1991-ci ilə qədər Sony Music-in ilk albomunu yazmışdı, albomda onunla məşhur John Patitucci və Dave Weckl oynayırdı. Əksər caz musiqiçiləri Azərbaycanın caz xanımının uğurlarına həsəd aparardılar. Doqquz CD, dünya cazının ulduzları ilə işləmək, dolu salonlardakı konsert turları ilə Vaqif onunla fəxr edərdi ... 2007-ci ildə Əzizə uzun illər yoxluğundan sonra doğma şəhərinə qayıtdı və Bakı Beynəlxalq Festivalında çıxış etdi. Həmvətənlərindən gələn qəbul o qədər isti idi ki, bir saat yarım əvəzinə iki saat yarım oynadı və daha sonra qalma müddətini uzatmağa qərar verdi və festivalın bağlanış qala konsertində iştirak etdi. Ancaq festivallara daha sonra qayıdacağıq; hələlik Azərbaycan cazının hekayəsini davam etdirək.

Pianoçu Rafiq Babayev Azərbaycan cazının aparıcı təmsilçilərindən biri idi. Vaqif kimi mütəmadi olaraq öz bəstələrində Azərbaycan musiqisindən istifadə edir və böyük təfsir bacarığına sahib idi. Vaqifi Rafiqlə müqayisə etmək; Birincisi Azərbaycan musiqisinin elementləri ilə bop oynadı, ikincisi isə qaynaşma oynadı. Rafiq, xüsusən caz kontekstində xalq çalğı alətlərindən ilk dəfə istifadə etdi: Xalq artisti və Milli Konservatoriyanın hazırkı rektoru Siyavuş Kərimi Rafiqin qrupunda ərəbcə ud çaldı. Rəşid Behbutovla Azərbaycan Dövlət Teleradio Estrada Orkestrinə rəhbərlik etdiyi (Bakının ən yaxşı caz musiqiçiləri bu orkestrdə tapılmalı idi) uzunmüddətli iş əlaqəsi, bir çox caz layihəsi, kino musiqisi və s. Yalnız fəaliyyətinin kiçik bir seçimidir. . 1994-cü ildə, təxminən 58 yaşında olarkən Rafiq Babayev Metroda terror partlayışının qurbanı oldu. Bundan sonra Azərbaycanda vəziyyət xaotik idi və caz düşüncəsi ola bilməzdi. Rafiq Babayevin faciəli ölümü Azərbaycan cazını lidersiz qoydu, lakin ənənə qalib gəldi və 1990-cı illərin ortalarında caz çiçəkləndi. Babayev artıq aramızda olmasa da, tələbələri, saksofonçu Rain Sultanov, klaviatura ifaçısı Cəmil Əmirov, kontrabasçı Rauf Sultanov, zərbçi və təbilçi Tofiq Cabbarov və bas ifaçısı Emil Həsənov bakılılar üçün oynayan caz musiqiçilərinin əsasını təşkil etdilər. Kinonun olmaması faciə deyildi. 1990-cı illərin ikinci hissəsində Bakı caz musiqiçiləri və tamaşaçıları nəhayət çoxdan gözlənilənə nail oldular: ilk caz klubu olan “Caravan” açıldı. Bu çox əlamətdar bir hadisə idi. Şəhərdə caz cəmiyyətinin canlanması başladı. O illərdə Bakı cazmenləri BP-nin sponsorluğu sayəsində CD-lər buraxmağa başladılar. İndi Bakıdakı müasir caz səhnəsi haqqında bir az ətraflı məlumat üçün.


Bu, nisbətən az sayda musiqiçi ilə başlamasına baxmayaraq şəhərin caz həyatında müəyyən bir məqam idi: bəzi liderlər var (əsasən pianoçular və klaviatura ifaçıları) və eyni ritm bölməsi fərqli qruplarda işləməyə meyllidir. Məsələn, basçı Emil Həsənov Salman Qəmbərovun “Bakustic Jazz” qrupunda, Cəmil Əmirovun “Savab” qrupunda, eyni zamanda pianoçu Vitaliy Volkovla oynayır. Nağara ifaçısı Vaqif Əliyev “Bakustic Jazz” la yanaşı, həm də pianoçu Emil İbrahim ilə oynayır. Gitarist Rafiq Velimetov Vitaliy Volkovla və kontrabasçı Rauf Sultanovun qrupunda oynayır. İndi gənclərdən başlayaraq əsas rəqəmlər haqqında bir az ətraflı məlumat üçün. Ən istedadlı musiqiçilərdən biri (Bakıdakı çıxışlarının məhdud olması ayıb olsa da) pianoçu Emil Məmmədovdur. Bu musiqiçinin mükəmməl bir texnikası, incə səsi və doğaçlama üçün parlaq bir hədiyyə var. 2002-ci ildən bəri bütün Bakı Caz Festivallarında oynamış və 2006-cı ildə Macarıstanı ziyarət etmişdir. Azərbaycan harmoniyalarından yaxşı istifadə edir və Vaqif Mustafa zadə məktəbinin klassik nümunəsidir.

Klaviatura ifaçısı və vokalçı Anar Yusufovun rəhbərlik etdiyi “Orient Express” qrupu, tamamilə gənc musiqiçilərdən ibarət olan Bakıdakı yeganə qrupdur. Anar Yusufovun caza gedən yolu, "Qaya" kvartetinin keçmiş solisti və Azərbaycanın Xalq artisti Rauf Babayevin rəhbərliyi altında "Beri Bax" uşaq vokal ansamblı ilə başladı. Bu layihə 20 il əvvəl başlamış olsaydı, populyarlıqları Azərbaycanın hüdudlarından da çox uzanardı və inanın ki, televiziyada bu qrupun adi oğlan və qız uşaqlarından ibarət tamaşaları üstünlük təşkil edərdi.

Bakı Musiqi Akademiyasının birinci kurs tələbəsi, pianoçu İsfar Sarabski, Azərbaycan caz musiqiçilərinin ən gəncidir; Noyabr ayında yalnız 18 yaşında idi. İlk dəfə 2006-cı ilin yazında Tofiq Cabbarovun ənənəvi təbilçilər şousunda iştirak edərkən caz səhnəsində çıxış etdi. Elə həmin ilin iyun ayının əvvəllərində Caz Mərkəzində klassik və caz əsərlərindən ibarət böyük bir proqram oynadı və təcrübəli caz musiqiçilərinin dəstəyi ilə oynadı. Bir az sonra o, Bakı Caz Festivalının gənclər proqramında iştirak etdi və keçən il Festivalda öz adı ilə oynadı. Bu gənc oğlanın istedadına şübhə etmək olmaz. Klassik bir təhsil, əla texnika və böyük bir oyun arzusu İsfarın gələcək inkişafı üçün möhkəm bir zəmin yaradır. Əsas məqam irəliləməyə davam etməkdir: inkişaf sonsuzdur.

Pianoçu Emil İbrahim: 2003-cü ildən bəri bütün Bakı Caz Festivallarında iştirak etmişdir. Bakı tamaşaçılarına tanış olan rus davulçu Aleksandr Maşin “Tetralogy” (2005) albomunun qeydində oynadı. Bununla yanaşı, Sevda Ələkbərzadənin etnik layihəsi olan “Şabi Hicran” ı qurdu və qurdu. Müxtəlif musiqiçilərlə oynayır, amma ən ardıcıl basçı Ruslan Hüseynov və zərb ifaçısı Tofiq Cabbarovla oynayır. Daha əvvəl adı çəkilən Alexander Mashin, turlarda və festivallarda Emil ilə oynayır. Bu yaxınlarda Moskva və Belçika da daxil olmaqla xaricdə çıxışlar etdi. Hal-hazırda Emil İbrahimov Bakı Caz Mərkəzinin bədii rəhbəri və eyni zamanda Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının bədii prodüseridir.

Şahin Növrəsli: Son illərdə çox uğur qazanan gənc nəslin pianoçusu. İlk dəfə Bakı səhnəsinə cəmi dörd il əvvəl çıxdı və dərhal güclü təsir bağışladı. Bakı Caz Festivallarında, ABŞ-da, Milanda (İtaliya), Moskva və İstanbulda keçirilən iki festivalda çıxış etmişdir. Diskoqrafiyasında iki albom var: birincisi Caz Mərkəzindəki canlı konsertdə (kontrabas Ruslan Hüseynov, nağara ifaçısı İsgəndər Ələsgərov), ikincisi Şahin Novraslının Moskva Musiqi Evindəki konsertinin yazısı, ikiqat ifa olundu basçı Nathan Pek və təbilçi Alexander Mashin. “Buta” Mərkəzinin sponsorluğu sayəsində Şahin Növrəsli ABŞ və Rusiyadan dəvət olunmuş musiqiçilərlə oynadı. Keçən il hələ də qısa caz karyerasında ən böyük müvəffəqiyyəti qazandı: 41-ci Montreux Caz Festivalının fortepiano müsabiqəsində Şahin 2-ci mükafata layiq görüldü. Şübhəsiz müvəffəqiyyətinin davam edəcəyini ümid edirik, amma bu, istedadı ilə maraqlanacaq və enerjisini düzgün istiqamətə yönəldən ciddi istehsal şirkətləri ilə əlaqə yaratmağı tələb edəcəkdir. Gənc musiqiçinin bütləri Vaqif Mustafa-zadə və Keith Jarrettdir və Şahinin özünün də dediyi kimi, cazda Azərbaycan muğamından yaradıcılıqla istifadə etmək ən vacibdir.

Azərbaycanın əməkdar artisti, saksafonçu Rain Sultanov karyerasına “Aşıqlar” qrupu ilə başlayıb. Daha sonra Rəşid Behbutov Mahnı Teatrında, “Qaya” qrupunda və Dövlət Teleradio Estrada Orkestrində çalışıb. 1992-2004-cü illərdə Moskva və İstanbulun müxtəlif klublarında oynadı və daha sonra Almaniyaya köçdü, burada bir neçə caz festivalında iştirak etdi. Almaniyadan qayıtdıqdan sonra “Sindikat” qrupunu qurdu. Bir neçə albom hazırlamış və praktik olaraq bütün Bakı Caz Festivallarında çıxış etmişdir. 2005-ci ildə usta Hindistan tabla ifaçısı Udai Mazumdarın iştirakı ilə etnik bir layihə hazırladı və 2006-cı ildə görkəmli Norveç pianoçusu Bobo Stenson ilə bir layihədə oynadı. 2005-ci ildə Rain Sultanov sonuncunun Bakıya gəlişində İngilis trubaçısı Kenny Wheeler ilə birlikdə oynadı. Son illərdə, bir qayda olaraq, Salman Qəmbərovla duet oynadı. 2004-2006-cı illərdə Caz Mərkəzinin baş direktoru və 2005 və 2006-cı illərdə festivalların prodüseri olmuşdur.

Azərbaycanın əməkdar artisti Cəmil Əmirov böyük bəstəkar Fikrət Əmirovun oğludur. Bu vəziyyətdə təbiət bir nəsli atlamadı. Cəmil caza 1980-ci illərin ortalarında “Qobusta” birləşdirmə qrupunu quranda gəldi. Daha sonra Rafiq Babayevin dəvəti ilə Dövlət Teleradio Orkestrində, daha sonra Babayev qrupunda çalışdı. Musiqisi Azərbaycan melodiyalarına yönəldilmişdir, lakin müasir caz-rok tərtibatında. İki albom hazırladı. İkincisi, 2005-ci ilin əvvəlində İstanbulda “Savab” qrupunun konsertində lentə alındı.

Perküsyonist Tofiq Cabbarov Bakının caz həvəskarlarının sevimlisidir. Rafiq Babayev və Salman Qəmbərovun “Bakustic Jazz” qrupunda “Qaya” qrupunda oynamışdır. Xüsusən Tofiqin sayəsində hər yaz Bakıda keçən ildən bəri təbilçilər festivalına çevrilən təbilçilər şousu olur. Keçən il fevral ayında Vaqif Mustfa-zadənin keçmiş həmkarı David Japaridze də daxil olmaqla Gürcüstan və Rusiyadan iştirak edən qonaqlar var idi.

Nəhayət, Azərbaycan cazının lideri, pianoçu və bəstəkar Salman Qəmbərov. Ansiklopedik cəhətdən təhsilli bir musiqiçi, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının üzvü olan Salman hər zaman araşdırma ilə məşğuldur. Daha əvvəl bəhs edilən “Bakustic Jazz” qrupunun daimi bir heyəti yoxdur: musiqiçilər layihəyə uyğun olaraq dəyişirlər. Son on ildə Salman tam cazdan tutmuş konseptual layihələrə qədər tamaşaçılarına çox fərqli layihələr təqdim etdi.

“Lətif” layihəsi xüsusi qeyd olunmalıdır; burada Salman Qəmbərov, kamança ifaçısı Fəxrəddin Dadaşev və nagara (xalq zərbçisi) Natiq Şirinovla birlikdə 1930-cu ildə çəkilmiş səssiz “Lətif” filmi üçün musiqi hazırladı. Qazaxıstan, Almaniya, Monqolustan, Polşa və s. Keçən il Salman da Montreux Caz Festivalının iştirakçısı idi; qrupu ilə “Şərqin Qərblə görüşdüyü yer” adlı master-klass verdi.

Bakı Caz Festivalının tarixi 1980-ci illərdən başlayır: Vaqif Mustafa-zadənin xatirəsinə keçmiş SSRİ-nin hər yerindən musiqiçiləri cəlb edən iki nəhəng festival var idi. Birincisi (1983-cü ildə) üç gün ərzində bir məkanda, ikincisi (1987-ci ildə) Azərbaycanın paytaxtında üç konsert salonunu tutdu və dörd gün davam etdi; Festival Yaşıl Teatrdakı konsert gecə yarısına qədər bitmədi.

2002-ci ildə Bakıda, müstəqillik dövründən bəri ilk festival olan "Caz və Blues" Amerikalı Qeyri-Hökumət Təşkilatı "Amerika Səsləri" tərəfindən təşkil edildi. İştirakçılar arasında əsasən Avropadan olan qonaqlar və yerli musiqiçilər də var idi. Bu festivalın fərqli fikirlər doğurduğunu söyləmək lazımdır: bir tərəfdən armonika ustası Toots Thielemans kimi musiqiçilər var idi, digər tərəfdən iqtisadiyyatın günün qaydası olduğu və qonağın olduğu hissi var idi. siyahı bir istehsal şirkətindən “topdan alınmışdı”. Bakı cazmenləri üçün əsas məqam böyük bir auditoriyanın onları görmək və eşitmək şansının olması idi. Konsertlər iki gün ərzində şəhərin əsas konsert salonunda, Respublika Sarayında keçirildi.

Növbəti festival (2003) daha bir ulduz gördü: trompetçi Maynard Ferguson, New Big Band ilə birlikdə. Səhnəyə əvvəlki festivallarda iştirak etməyən yeni nəsil Azərbaycan cazmenləri çıxdı. Bu festival əvvəlkindən daha az maraq çəkdi. Ferguson konserti üçün belə 2 min nəfərlik salon yarısından az idi. Festival yaxşı reklam olunmurdu.

2004-cü ildə keçirilən festival çətin bir caz festivalı idi: Amerika təşkilatçıları Hip-Hop müğənnilərini maraq yaratmağa çalışmağa dəvət etdilər, lakin Bakı tamaşaçıları tərəfindən bəyənilmədi. Sonda Amerika Səsləri təcrübəni cazla (başa düşdükləri kimi) Azərbaycanda sona çatdırmaq qərarına gəldilər, çünki təcrübə terra incognita idi. Festival zamanı, lakin əlamətdar bir hadisə baş verdi: Bakı Caz Mərkəzi açıldı və sonrakı bütün festivalların təşkilatçısı oldu.

2005-ci ildə yeni bir dövr başladı. O vaxtdan etibarən festivallar bakuvalılar tərəfindən və onlar üçün təşkil edildi. Birincisi böyük idi: Kanadadan Hindistana qədər demək olar ki, dünyanın dörd bir tərəfindən musiqiçiləri cəlb edirdi. Əsas qonaq, əlbəttə ki, Syndicate qrupu ilə Joe Zawinul idi, amma düzü, digər hərəkətlər də ən yüksək təriflərə layiq idi. Məsələn, türk gitarist Timurçin Şahin (Avropada yaşayan) ilə birlikdə maraqlı bir Amerikalı saksafon ifaçısı Greg Osby idi. Moskvadan iki güclü qrup var idi; biri keçmiş bakuvalı Vaqif Sadıxovun üçlüyü, digəri pianoçu Yakov Okunun kvarteti idi. Festival proqramının ilk konserti xüsusilə diqqət çəkdi: Bakuvalılara ifa olunan beynəlxalq bir qrup, vokalçı Deborah Carter ilə yanaşı Salman Qəmbərov və Alexander Mashin. Onsuz da ənənəvi cem seansları bəzən səhər saat 4-5-ə qədər davam edirdi, buna görə festival həftəsi həqiqətən çox sıx idi.

Növbəti festival 2006-cı ildə keçirildi və dünya cazının iki meqa-ulduzu oynadı: pianoçu Herbie Hancock və vokalçı Al Jarreau. Al Jarreau-nun konsertlərindən birində tamaşaçıların bir üzvü üçün sürpriz oldu: gənc bir bakuvalı qız səhnəyə çiçəklərlə yaxınlaşdı və mahnılarından birini onunla oxuya biləcəyini soruşdu. Nəticəni fotoşəkillərimizin birində görmək olar: Al Jarreau və Leyla Səlimova arasındakı parlaq duet, Heydər Əliyev Sarayındakı yaxınlıqdakı tamaşaçıların yüksək alqışları altında. Həm də bu festivalda Avropanın ən incə pianoçularından biri olan Bobo Stenson da var idi.

2006-cı ildəki festivalqabağı dövr ümumiyyətlə caz və doğaçlama musiqi ustalarının çoxsaylı ziyarətləri ilə yadda qaldı: Azərbaycanın paytaxtını Norveçli pianoçu Tord Gustavsen, Volkovtrio ziyarət etdi (deyim ki, konsert kontrabasçı Vladimir Volkov və dostları tərəfindən indiyə qədər gördüyüm ən yaxşı konsertlərdən biri idi), İqor Butman, Al Di Meola, Denis Matsuyev ... Təbii ki, Bakıya gələn caz ulduzlarının sayı Moskva ilə müqayisə edilə bilməz və məqsəd bu deyil. Ancaq 2006-cı ildə bakılılar yalnız xəyal etdikləri musiqiçilərin canlı konsertlərini izləmək şansına sahib oldular. Payızda Anatoliy Kroll və dördlüyü bir konsert verdi ...


2007-ci ildə Festivala hazırlıq zamanı bəzi əvvəlki səhvlər aradan qaldırıldı. Əvvəllər ulduzlara çox diqqət ayrılmışdı və digər konsertlər eyni marağa səbəb deyildi. Sadiq qulunuz üçün 2007-ci ildə bir həftə ərzində gecə ilə gecə arasında heç bir fərq yox idi. Təşkilat komitəsinin heyətində idim və təşkilati işlərin bütün ləzzətlərini dadmışdım. İlk dəfə festival tədbirlərinin əksəriyyəti açıq havada keçirildi: cazmenlər ilk dəfə yenilənmiş Yaşıl Teatrın səhnəsində çıxış etdilər. 8 iyun tarixində böyük Vaqif Mustaf-zadənin qızı pianoçu və vokalçı Əzizə konsert verdi. Düşünürəm ki, Əzizənin bu konserti yaradıcılıq karyerasının ən qələbə çalıcısı olmuşdur. “Cazziz” səhnədə iki saat yarım idi (planlanan bir yarım əvəzinə) və yalnız fiziki və emosional olaraq davam edə bilmədiyi zaman səhnədən ayrıldı ...


Ertəsi gün güclü bir külək soyuq gətirdi və Polşa “Dreams” qrupunun vokalisti Grzegorz Karnas ilə birlikdə çıxış etməsinə mane oldu. Aşağıdakı konsertlər hava sakitləşənə və akustikanın yaxşılaşacağı gözlənilənə qədər Filarmoniyaya verildi. Buradakı ən maraqlı tamaşalar Berklee Kollecinin və “Volkan” qrupunun məzunu Zülfüqar Bağırovun “JAZZ” kvarteti idi, burada saksafon ifaçısı Eric Person və kontrabasçı Joe Fondanın 15 il işləyən mükəmməl ifası var idi. böyük avanqard saksafonçu Anthony Braxton ilə illər. Festivalın əsas hadisəsi əfsanəvi təbilçi Billy Cobhamın konserti idi, o, yalnız “Mədəniyyət qarışığı” layihəsindən konsert vermiş, həm də ustad dərsi (Braziliyalı zərb ifaçısı Marko Lobo ilə birlikdə) vermişdi. ABŞ-dan olan parlaq bir saksofonçu Mark Turner, Moskvadakı Alexander Mashin qrupu ilə oynadı və biraz sonra Mashin yenidən Emil İbrahimin qrupu ilə səhnəyə çıxdı ... Bir sözlə, çox məhsuldar bir festival idi. Bakıda caz həyatı davam edir: Oktyabr ayının əvvəlində Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostlarının Fondunun sponsorluğu ilə “Qızıl Payız” festivalı, əsasən “Cappella ExpreSSS” (Rusiya) və Mansound (Ukrayna) adlı bir neçə vokal qrupunun ifasında səsləndi.

Son vaxtlar hökumət strukturlarında caza marağın artması diqqət çəkir: bunu bir qrup musiqiçiyə verdiyi fəxri mükafatlar və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin festivalların təşkilatçıları ilə 2006 və 2007-ci illərdə keçirdiyi görüşlər sübut etdi.

Azərbaycan cazının hazırkı xeyirxahına müraciət edirəm: Festivalın Təşkilat Komitəsinin rəhbəri və Azeurotel Rabitə Şirkətinin Baş direktoru Nuri Əhmədova. Onun enerjisi və misilsiz caza olan sevgisi, Azərbaycan cazının irəliləyiş mühərriki olmuşdur.

-Nov Magazine üçün Rövşən Sənanoğlu tərəfindən yazılmışdır 7 sentyabr 2007-ci il
-Və professor Chuck Berg, Kanzas Universiteti


__________________________________________________
ENGLISH

Baku, Azerbaijan

It is generally accepted that Azerbaijani jazz history began in the 1930s but, not long ago, photographs came to light of a Dixieland band, led by Mikhail Rolnik, playing in Baku in the 1920s. These photographs are held in the private collection of the bandleader’s grandson, Alexander Rolnik, who now lives in Israel. In fact, this group did not make a significant impact upon jazz life in Baku, because most of the musicians emigrated from the USSR via Iran.

Thus, in reality, the history of our jazz began a little later: in the 1930s Tofiq Guliyev appeared on the scene, working in Moscow with Alexander Tsfasman’s orchestra. This experience was such that by the end of the decade, together with another of Azerbaijan’s leading lights, Maestro Niyazi, he had formed a jazz orchestra to establish the foundations of Azerbaijani jazz and, indeed, its school of jazz. Tofiq Guliyev’s orchestra gave rise, in the 1940s, to another star of this school of jazz, saxophonist Parviz Rustambeyov. In 1944, he was noticed by Eddie Rozner during one of the latter’s tours of Baku and invited to join his orchestra. After only two years in Moscow, “Piro” as he was known in Baku,had to return. The reason being his contact with Americans: admiring Piro’s playing, they had invited him to the USA. Parviz had to return to Baku where he organised a jazz orchestra which played in the Azerbaijan cinema before the film. He was fated, however, not to prosper: in 1949 he was sacked from his job because he “worshipped the West”. He was arrested in May of the same year as “an anti-Soviet and pro-American personality”; by December 1949 he was dead...

Jazz was very popular in Baku during those years; in the archives of Altai Musayev, one-time saxophonist, later a diplomat (now living in Moscow) there are photographs of the Azerbaijani State University jazz orchestra! In truth this revelation caused me some consternation; I hardly expected that in those difficult, post-war years a jazz band could have functioned at my alma mater...

In general, jazz occupied a special niche in Baku: as a rule, Bakuvians would arrive at a cinema long before the film was due to start, just to hear their favorit musicians. In those days Baku jazzmen were well-known throughout the city and their popularity rivalled that of the stars of cinema: why? It’s very simple. There is a whiff of freedom to jazz which could not be found elsewhere. The professionalism of those musicians was of the highest level: in September of last year, Anatoly Kroll played with his quartet in Baku and said that his tour of Baku in 1959 was decisive for his musical career,“he acquired his taste for jazz just here”.

The energy accumulated over two decades could not have been released to greater effect than happened in the 1960s. I only have to list a few names to illustrate what I mean. The 1960s witnessed a burst of creativity from musicians like Vagif Mustafa-zadeh, Rafiq Babayev and the famous vocal quartet, “Gaya”. We should note that the legendary Vagif started out with Tofiq Ahmedov’s orchestra, Ahmedov replacing Guliyev, who had left to pursue his career as a composer. Tofiq Guliyev’s songs, by the way, provided rich material for interpretation by jazz musicians: Azerbaijani jazzmen have played them down the generations. Vagif Mustafa-zadeh, Rafiq Babayaev and the State Tele-radio Orchestra all played them and our contemporaries, Salman Gambarov and Emil Ibrahim, continue to do so.

1967 was a significant year for Azerbaijani jazz. Both Vagif Mustafa-zadeh and Rafiq Babayev played at the jazz festival organized that year in Tallinn. I should mention that Willis Conover (jazz presenter on the ˜Voice of America” was among the festival’s honored guests. Also performing at the festival was the legendary saxophonist Charles Lloyd, with his own quartet (which included Keith Jarrett and Jack DeJohnette). The East is a very delicate thing: for those who truly appreciated jazz the music played by the Bakuvians was a surprise with its eastern coloration. Those years witnessed the first experiments in the connections being made between the music cultures of east and west; in jazz these connections were first heard in Tallinn, 1967, played by Vagif and Rafiq Babayev. They were in the avant-garde of the search for new forms of musical expression.

Beyond Azerbaijan’s borders, whenever you speak of “Azerbaijani jazz” (the Azerbaijani school of jazz is known this way) for many people the name of Azerbaijan’s outstanding pianist, Vagif Mustafa-zadeh, springs to mind. This is no great surprise; Vagif really was a genius of jazz. Apart from the above-mentioned names, there were other talented musicians. Among them it is important to mention the name of saxophonist Vladimir Sermakashev who emigrated to the USA at the end of the 1960s. Eye-witnesses have told me of jam sessions between Sermakashev and Gerry Mulligan which took place in Moscow, in the Cafe “Molodozhnoye” (“Youth”). Other names were well-known to Russian jazz lovers. Pianist Vagif Sadikhov and trumpeter Viktor (Arzu) Huseynov live and work in Moscow, Kroll’s orchestra gave a start to musicians like Latif Gojayev and Gabil Zeynalov. Vagif Mustafa-zadeh... is one of the most famous jazz musicians of the former USSR; a musician known to nearly all jazz aficionados. He could play in any style, but always produced his own music. In the decades before his untimely death, Vagif was the jazz musician in most demand in the former USSR; he produced a record number of albums for the “Melodiya” studios... he released six albums and one double album. In 1979, just before his death, his piece, “Waiting for Aziza” took first place in the All World Jazz Music Competition in Monaco. We could write about Vagif endlessly, so strong was his aura. I will never forget the atmosphere at his regular concerts at the Philharmonia. The hall was invariably full and there was a feeling that all who attended were personal friends. I will never forget that after each piece he would look to the audience with a hesitant, guilty smile... I will never forget the piece, “Without Me” Vagif raised his hands above the keyboard, announced the piece and left the stage... At his funeral, elderly, grey-haired Bakuvians cried openly, without embarrassment... For a year after his death, every time I passed the Philharmonia on the trolley bus, my eyes would turn to look for a poster advertising “Jazz Music Evening... Vagif Mustafa-zadeh”. Some years later, the Melodiya studio released an album of “The Paris Concert” of Oscar Peterson with Nils Pedersen and Joe Pass and on the track, “Black Orpheus” there were some quotations from Vagif. You just experience memories of sweet sorrow...

“Waiting for Aziza”... Vagif was unable to see his daughter’s debut on the world jazz stage, although he had taken his ten-year-old daughter onto stage at a jazz festival in Tbilisi. Aziza followed in her father’s footsteps, the genes could not be denied, genes and the atmosphere of her father’s homeland. Already, by 1991, she had recorded her debut album for Sony Music, playing with her on the album were the famous John Patitucci and Dave Weckl. Most jazz musicians would envy the achievements of Azerbaijan’s first lady of jazz. Nine CDs, work with the stars of world jazz, concert tours to packed halls, Vagif would be proud of her... In 2007 Aziza, after long years of absence, returned to her native city and performed at the Baku International Festival. The reception from her compatriots was so warm that, instead of one and a half hours, she played for two and a half hours, and then she decided to prolong her stay and took part in the closing gala concert of the festival. But we will come back to the festivals later; for the time being let’s continue the story of Azerbaijani jazz.

Pianist Rafiq Babayev was one of the leading exponents of Azerbaijani jazz. Like Vagif, he regularly used Azerbaijani music in his own compositions and had a great talent for interpretation. To compare Vagif with Rafiq; the former played bop with elements of Azerbaijani music and the latter played fusion. Rafiq, in particular, was the first to use folk instruments in a jazz context: Siyavush Kerimi, People’s Artist and current rector of the National Conservatoire, played the Arabic oud in Rafiq’s group. His long-term working relationship with Rashid Behbutov, leading the Variety Orchestra of Azerbaijan State Teleradio (the best jazz musicians of Baku were to be found in this orchestra), many jazz projects, cinema music etc. are only a small selection of his activity. In 1994, when he was nearly 58, Rafiq Babayev fell victim to a terrorist explosion in the Metro. After that the situation in Azerbaijan was chaotic and there could be no thought of jazz. Rafiq Babayev’s tragic death left Azerbaijani jazz leaderless, but tradition won out and, by the mid 1990s, jazz was blossoming. Although Babayev was no longer with us, his students, saxophonist Rain Sultanov, keyboard player Jamil Amirov, double bassist Rauf Sultanov, percussionist and drummer Tofiq Jabbarov and bass player Emil Hasanov formed the core of jazz musicians playing for Bakuvians. The absence of cinema was no tragedy. In the latter part of the 1990s, Baku jazz musicians and their audience finally achieved what had been long-awaited: the first jazz club, “Caravan” was opened. This was a very significant event. A revival of jazz society began in the city. During those years Baku jazzmen began to release CDs, thanks to sponsorship from BP. Now for a little detail about the modern jazz stage in Baku.

This was a defining moment in the jazz life of the city, although it began with a relatively small number of musicians: there are some leaders (mainly pianists and keyboard players) and the same rhythm section tended to work in different groups. For example, bassist Emil Hasanov plays in Salman Gambarov’s “Bakustic Jazz” group, in Jamil Amirov’s “Savab” group, while also playing with pianist Vitaliy Volkov. Drummer Vagif Aliyev plays with “Bakustic Jazz” as well as periodically with pianist Emil Ibrahim. Guitarist Rafiq Velimetov plays with Vitaliy Volkov and in double-bassist Rauf Sultanov’s group. Now for some detail about the main figures, starting with the younger ones. One of the most talented musicians (although it is a shame that his performances in Baku are limited) is pianist Emil Mammadov. This musician has an excellent technique, fine sound and a brilliant gift for improvisation. He has played in all Baku Jazz Festivals since 2002 and visited Hungary in 2006. He makes good use of Azerbaijani harmonies and is a classic example of the school of Vagif Mustafa zadeh.

“Orient Express” group, led by keyboard player and vocalist Anar Yusufov, is the only group in Baku consisting wholly of young musicians. Anar Yusufov’s road to jazz began with the children’s vocal ensemble, “Beri Bakh”, under the leadership of ex-soloist of the “Qaya” quartet and People’s Artist of Azerbaijan, Rauf Babayev. If this project had been started 20 years ago, then their popularity would have extended far beyond the borders of Azerbaijan and, believe me, television would have been dominated by performances of this group, comprising ordinary boys and girls.

Pianist Isfar Sarabsky, a first year student at Baku Music Academy, is the youngest of Azerbaijani jazz musicians; he was just 18 in November. He made his debut on the jazz stage in Spring 2006 when he took part in Tofiq Jabbarov’s traditional drummers show. In early June of the same year, he played a major program at the Jazz Centre, containing classical and jazz pieces and played with the support of experienced jazz musicians. A little later he took part in the youth program of the Baku Jazz Festival and, last year, he played in the Festival in his own right. This young boy’s talent cannot be doubted. A classical education, excellent technique and a huge desire to play provide a solid foundation for Isfar’s future development. The main point is to continue to push ahead: development is endless.

Pianist Emil Ibrahim: he has participated in all Baku Jazz Festivals since 2003. Russian drummer Alexander Mashin, familiar to Baku audiences, played on the recording of his album “Tetralogy” (2005). Besides this, he produced and arranged Sevda Alekberzadeâ’s ethnic project “Shabi Hijran”. He plays with various musicians, but most consistently with bassist Ruslan Huseynov and percussionist Tofiq Jabbarov. The previously mentioned Alexander Mashin plays with Emil on tours and at festivals. He has recently made appearances abroad, including in Moscow and Belgium. Currently, Emil Ibrahimov is the Art Director of the Baku Jazz Centre and also Artistic Producer of the Baku International Jazz Festival.

Shahin Novrasli: A pianist of the younger generation who has achieved much success in recent years. He first appeared on the Baku stage only four years ago and immediately made a strong impression. He has performed at Baku Jazz Festivals, at two festivals in the USA, in Milan (Italy), Moscow and Istanbul. There are two albums in his discography: the first was recorded at a live concert in the Jazz Centre (double bass Ruslan Huseynov, drummer Iskendar Aleskerov), the second was a recording of Shahin Novrasli’s concert in the Moscow Music House, also playing were double bassist Nathan Pek and drummer Alexander Mashin. Thanks to the sponsorship of the “Buta” Centre, Shahin Novrasly played with invited musicians from the USA and Russia. Last year, he gained the greatest success of his still short jazz career: at the piano competition of the 41st Montreux Jazz Festival, Shahin was awarded 2nd prize. We would hope that his undoubted success will continue, but this will necessitate contact with serious production companies, who will doubtless be interested in his talent and which will channel his energies in the right direction. The young musician’s idols are Vagif Mustafa-zadeh and Keith Jarrett and, as Shahin himself says, it is most important to use Azerbaijan mugham creatively in jazz.

Honoured Artist of Azerbaijan, saxophonist Rain Sultanov began his career with the group “Ashuglar” (Ashugs). He then worked in the Rashid Behbutov Song Theatre, in the “Gaya” group and in the Variety Orchestra of State Teleradio. From 1992-2004 he played in various clubs in Moscow and Istanbul and then moved to Germany, where he participated in several jazz festivals. After returning from Germany, he formed the group “Syndicate”. He has made several albums and performed in practically all Baku Jazz Festivals. In 2005 he devised an ethnic project with the participation of master Indian tabla player, Udai Mazumdar and in 2006 he played in a project with the outstanding Norwegian pianist, Bobo Stenson. In 2005 Rain Sultanov played together with English trumpeter Kenny Wheeler on the latter’s visit to Baku. In recent years, as a rule, he has played in duets with Salman Gambarov. From 2004-2006 he was the General Director of the Jazz Centre and producer of the festivals in 2005 and 2006.

Honoured Artist of Azerbaijan Jamil Amirov is the son of the great composer Fikret Amirov. In this case nature did not skip a generation. Jamil came to jazz in the mid 1980s when he formed the fusion group “Gobusta”. Later, at the invitation of Rafiq Babayev, he worked in the State Teleradio Orchestra and then in Babayev’s group. His music is oriented towards Azerbaijani melodies but in modern jazz-rock arrangements. He has made two albums. The second was recorded at a concert of his group “Savab” in Istanbul in early 2005.

Percussionist Tofiq Jabbarov is a favourite of Baku’s jazz aficionados. He has played in the “Gaya” group, with Rafiq Babayev and in Salman Gambarov’s “Bakustic Jazz” group. It is especially thanks to Tofiq that every spring there is a drummers show in Baku which, from last year, became a festival of drummers. In February last year there were participating guests from Georgia and Russia, including David Japaridze, former colleague of Vagif Mustfa-zadeh.

Finally, the leader of Azerbaijani jazz, pianist and composer Salman Gambarov. An encyclopaedically educated musician, member of the Azerbaijani Composer’s Union, Salman is always engaged upon research. The previously-mentioned “Bakustic Jazz” group does not have a permanent line-up: the musicians change according to the project. Over the last ten years, Salman has introduced very different projects to his audience, beginning from pure jazz, through to conceptual projects.

The project “Latif” deserves special mention; in this Salman Gambarov, together with kamancha player Fakhraddin Dadashev and nagara (folk percussion) player Natiq Shirinov, devised music for the silent film “Latif”, made in 1930. He and his groups have performed in numerous countries, including Ukraine, Russia, Kazakhstan, Germany, Mongolia, Poland and others. Last year, Salman was also a participant in the Montreux Jazz Festival; with his group he gave a master class, “Where East Meets West”.

The history of the Baku Jazz Festival dates back to the 1980s: there were two huge festivals in memory of Vagif Mustafa-zadeh, which attracted musicians from all over the former USSR. The first one (in 1983) was held at one venue over three days, the second one (in 1987) occupied three concert halls in Azerbaijan’s capital and lasted four days; the festival concert in the Green Theatre did not finish until midnight.

In Baku in 2002, “Jazz and Blues”, the first festival since independence, was organised by American NGO “American Voices”. Among the participants were guests, mainly from Europe, as well as local musicians. It has to be said that this festival aroused different opinions: on the one hand, there were musicians such as the master of harmonica, Toots Thielemans, and the other hand there was a feeling that economy was the order of the day and that the guest list was “bought wholesale” from one production company. For Baku jazzmen, the main point was that a large audience had a chance to see and hear them. The concerts were held over two days in the city’s main concert hall, the Republican Palace.

The next festival (2003) saw one more star: trumpeter Maynard Ferguson, with his New Big Band. Also onto the stage came a new generation of Azerbaijani jazzmen who had not participated in previous festivals. This festival drew less interest than the previous one. Even for the Ferguson concert, the 2,000 seat hall was less than half full. The festival was not well-advertised.

The festival held in 2004 was hardly a jazz festival: the American organizers invited Hip-Hop singers to try to generate interest, but it was not appreciated by the Baku audience. In the end, American Voices decided to end the experiment with jazz (as they understood it) in Azerbaijan, because the experiment was terra incognita. During the festival, there was, however, a significant event: Baku Jazz Centre opened and became the organizer of all subsequent festivals.

In 2005 a new era began. From then on, the festivals were organized by and for Bakuvians. The first one was a big one: it attracted musicians from almost all corners of the world, from Canada to India. The main guest was, of course, Joe Zawinul with his Syndicate group, but, to be honest, other acts also deserved the highest accolades. For example, together with Turkish guitarist Timurchin Shahin (who lives in Europe) was an interesting American saxophonist Greg Osby. There were two strong groups from Moscow; one was ex-Bakuvian Vagif Sadikhov’s trio, the other was pianist Yakov Okun’s quartet. The first concert of the festival program was especially notable: an international group played to Bakuvians, alongside vocalist Deborah Carter were Salman Gambarov and Alexander Mashin. The already traditional jam sessions lasted sometimes until 4 or 5 o’clock in the morning, so the festival week was really very busy.

The next festival was in 2006 and two mega-stars of world jazz were playing: pianist Herbie Hancock and vocalist Al Jarreau. During one of Al Jarreau’s concerts there was a surprise for one member of the audience: a young Bakuvian girl approached the stage with flowers and asked if she could sing one of his songs with him. The result can be seen in one of our photographs: a brilliant duet between Al Jarreau and Leyla Salimova, to loud applause from the near capacity audience in the Heydar Aliyev Palace. Also in that festival was one of Europe’s most refined pianists, Bobo Stenson.

The pre-festival period in 2006 was generally memorable for the many visits by masters of jazz and improvised music: Azerbaijan’s capital was visited by Norwegian pianist Tord Gustavsen, the Volkovtrio (I should say that the concert by double-bass player Vladimir Volkov and friends was one of the best concerts I have ever seen), Igor Butman, Al Di Meola, Denis Matsuyev... Naturally, the number of jazz stars who came to Baku cannot be compared with Moscow and this is not the aim. But, in 2006, Bakuvians had the chance to see live concerts by musicians about whom they had only dreamed. In autumn, Anatoly Kroll and his quartet played a concert...

During preparations for the Festival in 2007, some previous errors were eliminated. Much attention had previously been devoted to the stars, and other concerts did not arouse the same interest. For your faithful servant, for a week in 2007, there was no distinction between day and night. I was on the staff of the organizing committee and tasted all the delights of organizational work.

For the first time, most festival events were held in the open air: jazzmen were first to perform on the stage of the newly-refurbished Green Theatre.

On 8th June, pianist and vocalist Aziza, daughter of the great Vagif Mustaf-zadeh, played a concert. I think that this concert by Aziza was the most triumphant of her creative career. “Jazziz” was on stage two and a half hours (instead of the planned one and a half) and only left the stage when physically and emotionally unable to continue...

The next day a strong wind brought cold and also prevented the Polish group “Dreams from performing with its scat vocalist Grzegorz Karnas. The following concerts were switched to the Philharmonia until the weather calmed down and acoustics were expected to improve. The most interesting performances here were by the “JAZZ” quartet of Zulfugar Bagirov, a graduate of Berklee College and the “Volcano” group, in which there was excellent playing by saxophonist Eric Person and double-bass player Joe Fonda, who worked for 15 years with the great avant-garde saxophonist Anthony Braxton.

The main event of the festival was a concert by legendary drummer, Billy Cobham, who not only gave a concert from his project “Culture Mix” but also a master class (with Brazilian percussionist Marco Lobo). Mark Turner, a brilliant saxophonist from the USA, played with the Moscow-based group of Alexander Mashin and, a little later, Mashin was back on stage with Emil Ibrahim’s group... In short, it was a very fertile festival.

Jazz life continues in Baku: at the beginning of October, “The Golden Autumn” festival, sponsored by the Friends of Azerbaijani Culture Foundtion, featured several vocal groups, principally: “Cappella ExpreSSS” (Russia) and Mansound (Ukraine).

It is notable that there has been an increased interest in jazz recently from government structures: as proved by the honorary awards to a group of musicians and meetings by President of Azerbaijan, Ilham Aliyev, with the organizers of the festivals in 2006 and 2007.

I cannot help but refer to the current benefactor of Azerbaijani jazz: the head of the Festival Organizing Committee and Principal Director of the Azeurotel Communications Company, Nuri Akhmedov. His energy and unequalled love of jazz has been the engine of the forward development of Azerbaijani jazz.

-Written by Rovshan Sananoglu for NF Magazine September 7, Year 2007
-And Professor Chuck Berg, University of Kansas